Katern D – Hoofdstuk 3 – De zorg van de overheid

Cursus 3 – Wie zorgt voor wie?

Het stripplaatje hieronder gaat over de Sociale Dienst. Dat is de overheidsdienst die hulp aan mensen regelt. Tegenwoordig gebeurt dat in het UWV WERKbedrijf. De mensen wachten allemaal op een andere uitkering. Het kan jou ook overkomen dat je geen geld kunt verdienen. Wie zorgt er dan voor jou?
Deze cursus gaat over zorg in onze samenleving.

Even geen werk

Als Mark geen werk had gevonden, had hij bij het UWV WERKbedrijf een WW-uitkering aangevraagd. Dit is een uitkering voor mensen die even geen werk hebben. Het UWV WERKbedrijf houdt wel streng in de gaten of je probeert weer werk te vinden. Mensen met een uitkering moeten solliciteren en op afspraken bij het UWV WERKbedrijf verschijnen. Doen ze dit niet, dan kunnen ze gekort worden op de uitkering.

Sociale zekerheid

Tegenwoordig zorgt de overheid beter voor haar burgers dan vroeger. Hieronder zie je een tekening uit omstreeks 1900. Bij de uitgang van een kerk geeft een man een aalmoes aan een bedelares. We noemen dat liefdadigheid.
Tegenwoordig geeft de overheid een uitkering aan mensen die ziek en werkloos zijn, of die niet goed kunnen werken (arbeidsongeschikt zijn). We noemen dat de sociale zekerheid. Hiervoor hebben we in Nederland diverse wetten, zoals de Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA) en de Algemene Ouderdomswet (AOW). Door de AOW geeft de overheid een uitkering aan alle bejaarden. Dat zijn mensen vanaf 65 jaar (65-plussers).

Zorgen voor elkaar

In alle samenlevingen is het belangrijk dat mensen voor elkaar zorgen. Als mensen zich verbonden voelen en elkaar willen helpen, spreken we van solidariteit. Bij godsdiensten is solidariteit vaak erg belangrijk.
Op de foto hiernaast uit 1944 zie je rooms-katholieke nonnen die eten verzorgen voor oude mensen. En de rijke vrouw op de afbeelding hierboven heeft een bijbel in haar hand. Het is niet toevallig dat de arme vrouw bij de kerkdeur is gaan bedelen.
Tegenwoordig zijn we in Nederland solidair met elkaar door het systeem van sociale zekerheid. Mensen met werk betalen voor mensen zonder werk. Dat hele systeem wordt geregeld door de overheid.

Vergrijzing

Vroeger waren gezinnen in Nederland meestal groter dan tegenwoordig. Terwijl alle mensen ouder worden, komen er minder jonge mensen bij. Het percentage bejaarden in de bevolking stijgt. We noemen dat vergrijzing. Deze vergrijzing heeft grote gevolgen voor de sociale zekerheid. In 2005 waren er op elke 100 werkenden 20 bejaarden. De werkenden betaalden toen 14 % van hun loon aan AOW-premie. In 2030 zullen er op elke 100 werkenden 40 bejaarden zijn. Om dan de AOW-uitkeringen van alle bejaarden te betalen, zouden de sociale premies moeten stijgen. Een oplossing van de overheid is het verhogen van de AOW-leeftijd: bijvoorbeeld dat mensen pas op hun 67e een AOW-uitkering ontvangen. Ze betalen dan langer mee aan de premies.

Vakantiewerk

Els heeft een vakantiebaantje gevonden. Ze gaat het minimumloon verdienen, maar wat is dat? Van haar baas krijgt ze een folder over vakantiewerk van postbus51. Hier vindt ze het antwoord op haar vraag. Ook vindt ze informatie over werktijden en veilig werken.
De overheid zorgt met wetten dat het werken in ons land goed verloopt. De arbeidsinspectie controleert of mensen en bedrijven zich aan de wetten houden. Daarom is het belangrijk om de wetten te kennen. In de folder van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid kun je die wetten lezen.